| 2.1 Wprowadzanie zmiennych i wzorów | ||||||||||
| 2.1.1 Zasada wierszy obliczeniowych |
||||||||||
| Dane wprowadza się bezpośrednio do edytora tekstu. Wystarczy w dowolnym pustym wierszu wpisać wzór M = q * l² / 8 lub τ = Teq / Wt i wybrać polecenie "Oblicz wiersz". |
![]() |
|||||||||
| W przeciwieństwie do arkuszy kalkulacyjnych nie są potrzebne żadne komórki. |
||||||||||
| Wiersz obliczeniowy może zawierać tekst poprzedzający właściwe obliczenie. Od wzoru oddziela go znak równości lub dwukropek. Jednostkę miary można umieścić bezpośrednio za wzorem, oddzielając ją spacją. |
||||||||||
| Program automatycznie interpretuje wiersze obliczeniowe. W razie potrzeby pojawi się pytanie o jednostkę miary, format i miejsca po przecinku (zobacz koniecznie rozdział 2.4). Program rozpoznaje i odpowiednio oblicza wartości względne. |
Wskazówka: podczas wprowadzania danych można korzystać z różnych narzędzi. |
|||||||||
| Uruchamianie: | Przycisk: | Skrót klawiszowy: | ALT-ENTER | Menu: | Oblicz - Oblicz wiersz | |||||
| Wzory graficzne |
||||||||||
| Wzory graficzne stosuje się wówczas, gdy ważny jest wygląd tworzonej dokumentacji (np. w przypadku bardziej złożonych wzorów). Wzory zapisane w postaci graficznej można dowolnie łączyć z tekstem tworzonym w edytorze. Wzory graficzne zbudowane są z pojedynczych "term" (komórek zawierających zestawienia literowe - reprezentujących daną zmienną) oraz łączone są za pomocą działań matematycznych. |
![]() |
|||||||||
| Uruchamianie: | Przycisk: | Skrót klawiszowy: | CTRL+F9 | Menu: | Oblicz - Wzory graficzne | |||||
| Sposoby wizualizacji wzorów |
||||||||||
![]() |
||||||||||
| 2.1.2 Definiowanie zmiennych |
||||||||||
| Zmiennej można przypisać wartość liczbową lub tekst. Wartość zadaną przypisuje się zmiennej, wprowadzając jej nazwę wraz z przypisywaną wartością do pustego wiersza (np. D = 100 mm) oraz wybierając polecenie Oblicz wiersz (zobacz powyżej). Wyniki wierszy obliczeniowych, dodawania lub odejmowania względnie działania funkcji "Wynik w jednej linii/do prawej" przypisywane są zmiennej w sposób automatyczny. Wyrażenie poprzedzające znak równości lub dwukropek jest automatycznie interpretowane jako zmienna . VCmaster automatycznie identyfikuje wszelkie zależności. W przypadku zmiany jednej wartości, program ponownie oblicza wszystkie istotne wiersze. Dzięki temu można bez znajomości języka programowania tworzyć algorytmy obliczeń. |
||||||||||
| Ważność zmiennej |
||||||||||
Miarodajne są zawsze ostatnie dane. W razie ponownego podania tej samej zmiennej, ważna od tego miejsca staje się nowa wartość. |
![]() |
|||||||||
| Ograniczanie obszarów |
||||||||||
![]() |
||||||||||
| Program VCmaster posiada możliwość izolowania algorytmów. Umożliwia to przyporządkowanie zmiennych do jednego, wspólnego obszaru. Można uniknąć w ten sposób ryzyka zamiany zmiennych, zwłaszcza gdy konieczne jest wykonanie kilku obliczeń o podobnym charakterze. Dodatkową zaletą jest przyspieszenie wykonywanych obliczeń. |
||||||||||
| Uruchamianie: | Menu: | Oblicz - Ogranicz obszar obliczeń | ||||||||
| Nazwy zmiennych |
||||||||||
| - | mogą mieć dowolną długość i zawsze muszą rozpoczynać się literą; |
|||||||||
| - | jednocześnie mogą zawierać tylko cyfry i litery (również greckie i polskie); dopuszczalne są znaki specjalne: kropka, przecinek, nieskończoność, podkreślnik i nawiasy kwadratowe; |
|||||||||
| - | nazwy zmiennych nie mogą zawierać np.: górnych indeksów, nawiasów okrągłych, średników i operatorów matematycznych. Takich zmiennych nie można matematycznie interpretować (np. h² = ; b/2 =; X(20) =); |
|||||||||
| Źle | Dobrze | |||||||||
| h² = | 100 mm | h = | 10 mm | |||||||
| X = | h² | Błąd, bo brakuje zmiennej h | X = | h² | = 100 | ,00 mm² | ||||
| b/2 = | 20 mm | b = | 40 mm | |||||||
| b1 = | b/2 | Błąd, bo brakuje zmiennej b | b1 = | b / 2 | = 20 | ,00 mm | ||||
| F(10) = | 500 N | F[10] = | 500 N | |||||||
| σ = | F(10)/A | Błąd, bo brakuje operatora * | σ = | F[10] / A | = 10 | ,00 N/mm² | ||||
| VCmaster oczekuje F * ( ... ) | ||||||||||
| - | znaki normalne i dolne indeksy nie są rozróżniane (h1 = h1). |
|||||||||
| 2.1.3 Przykłady |
||||||||||
| Zadanie zmiennej: |
||||||||||
| D = | 10 mm | |||||||||
| Zmienna tekstowa (np. dla materiałów i kwerendy bazy danych): |
||||||||||
| wybrana śruba SCHR = | "M12" | |||||||||
| Wzór bez tekstu: |
||||||||||
| F / A | = 10,00 N/mm² | |||||||||
| Wzór z tekstem (zakończonym znakiem równości) i przypisaną zmienną: |
||||||||||
| Naprężenie σv = | Re * a / 100 | = 846,00 N/mm² | ||||||||
| Maksymalny moment zginający M = | q * L² / 8 | = 5,56 kNm | ||||||||
| Wzór graficzny z przypisaną zmienną (k90): |
||||||||||
| Współczynnik k90 = | ![]() |
= 0,59 | ||||||||
| Przykład z zakresu obliczeń statycznych: |
||||||||||
![]() |
Legenda: Zmienne lk i dp podał użytkownik. Podczas obliczania ciężaru własnego program wykorzystuje zmienną dp. Wszystkie wyniki obliczeń podawane są automatycznie. W dalszych obliczeniach zmiennymi mogą być g, p, qD oraz M i Q. |
|||||||||